Mədə və bağırsaq xəstəliklərində yalnız diaqnostikası üçün deyil, həm də müalicəsi məqsədilə istifadə edilən endoskopiya və kolonoskopiya prosedurları xüsusi aparatlarla aparılır. Davamlı qarın ağrısı, həzmsizlik və uzun sürən qəbizlik kimi problemlərin səbəbini müəyyən etmək üçün edilən endoskopiya və kolonoskopiya xəstəliklərin erkən diaqnozunda böyük əhəmiyyət kəsb edir.
Diaqnostika və müalicə məqsədləri üçün
Ağız boşluğuna girərək həzm sistemini araşdırmaq üçün edilən əməliyyata endoskopiya deyilir. Qastroenterologiya mütəxəssisi həkim endoskopiya əməliyyatı sayəsində həzm sistemindəki orqanları heç bir kəsik etmədən görüntüləyir. Qida borusu, udlaq, mədə və onikibarmaq bağırsağında baş verən xəstəliklərin diaqnostikası və müalicəsində istifadə edilən endoskopiya, ucunda kamera və işığı olan elastik boru vasitəsilə həyata keçirilir. Biopsiya aparmaq üçün endoskopa alətlər əlavə edilə bilər.
Hansı şikayətlər zamanı endoskopiya aparılmalıdır?
Endoskopiya aparmaq üçün simptomlar mövcud olmalıdır. Həzm sistemindəki müxtəlif xəstəliklərin səbəblərini araşdırmaq üçün həyata keçirilir.
- Həzm sistemində anormal qanaxma.
- Davamlı qarın ağrısı və ürəkbulanma halında.
- Udmaqda çətinlik yarandıqda və ya qida borusunun (özofagusun) tıxanması halında.
- İnfeksiyalarda və pankreatit ehtimalı olduqda.
- Uzun müddət davam edən ishal və qəbizlik.
- Səbəbsiz kilo itkisi.
- Əgər öd daşlarından şübhələnirsinizsə.
- Mədə xoranız varsa
- Şiş (onkoloji) xəstəlik varsa.
Biopsiya: Şübhəli hallarda mədə, yemək borusu və onikibarmaq bağırsaqdan biopsiya üçün toxuma nümunələri götürmək üçün endoskopiya aparılır.
Müalicəvi məqsədlər üçün: Endoskopiya cihazına xüsusi alətlər taxaraq müalicə və təcili müdaxilə üçün istifadə oluna bilər. Endoskopiya polipləri çıxarmaq və ya udlaqda və həzm orqanlarına ilişib qalmış yad cismi ağızdan çıxarmaq üçün də istifadə olunur. Endoskopiya üsulu ilə yemək borusu darlıqlarını açmaq, yığılmış mayeni boşaltmaq, hətta iltihablaşmış öd kisəsi kimi kiçik orqanları da çıxarmaq mümkündür.
Bundan əlavə, endoskopik ultrasəs (EUS) adlı bir üsulla ultrasəs başlığı cihaza əlavə edilə bilər. Bundan əlavə, mədəaltı vəzi kimi çətin görülən orqanların görüntüləri endoskopiya sayəsində daha asan və ətraflı şəkildə müayinə edilə bilər.
Kolonoskopiya endoskopik bir prosedurdur
Həm diaqnostik, həm də müalicə məqsədi ilə anus vasitəsilə həyata keçirilən kolonoskopiya endoskopik bir prosedurdur. Yoğun bağırsaq və düz bağırsağın müayinəsində istifadə edilən kolonoskopiya, yoğun bağırsaqdakı polipləri çıxara və toxuma nümunələri elə götürə bilər. Kolonoskopiya zamanı görüntünün sağlam olması üçün bağırsaqlar boş olmalıdır. Prosedurdan əvvəl bağırsaqları təmizləyən dərmanlardan istifadə edilərək boşaldılması təmin edilir. bağırsaqlar təmizdir; Prosedur zamanı lezyonlar və ya poliplər adlanan strukturları müəyyən etməyə kömək edir.
Kolonoskopiya hansı şikayətlər zamanı tətbiq olunur?
Bağırsaq problemlərini aşkar etmək üçün kolonoskopiya aparılır.
- Davamlı qarın ağrısı halında.
- Xroniki qəbizlik və ishalınız varsa.
- Rektal qanaxma halında.
- Səbəbi bilinməyən anemiya və ya dəmir çatışmazlığı.
- Səbəbsiz kilo itkisi kimi simptomlar.
Bağırsaq xərçəngi üçün: Kolon və düz bağırsaq xərçənginin erkən aşkarlanması üçün mütləq kolonoskopiya edilməlidir. Ailədə qalın bağırsaq və ya düz bağırsaq xərçəngi olan şəxslərdə və 50 yaşdan yuxarı şəxslərdə hər 5 ildən bir kolonoskopiya aparılması tövsiyə olunur. Ailədə qalın bağırsaq və ya düz bağırsaq xərçəngi olanlarda kolonoskopiyanın tezliyi fərqli ola bilər.
Polip nəzarəti üçün: Bağırsaqlarında polip problemi olanlar müəyyən aralıqlarla kolonoskopiya etdirməlidirlər. Çünki kolonoskopiya zamanı bağırsaqda əmələ gələn poliplərin erkən diaqnoz qoyulması və çıxarılması ilə bağırsaq xərçənginin qarşısını almaq olar.
